Ağız Kokusu (Halitoz) Tedavisinde Bilinmeyenler

Ağız kokusu kişilerin hem sağlığını hem de sosyal yaşamlarını olumsuz etkileyen bir sorundur. Nedenleri arasında çeşitli sağlık problemleri, bazı besinler ve alışkanlıklar bulunur. Kullanılan sakız, gargara, sprey gibi ürünler geçici olarak ağız kokusunu giderebilir. Diş hijyeninin sağlanmasıyla da ağız kokusu giderilebilir. Uygulanan basit yöntemlerle ağız kokusu geçmezse diş hekimine başvurulmalıdır. Adana Özel Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği Primedent Klinik olarak ağız kokusu tedavisinde bilinmeyenleri sizler için derledik...

Ağız Kokusunun Nedenleri Nelerdir?

Ağız kokusunun en önemli nedeni yanlış ağız hijyenidir. Günlük düzenli şekilde diş fırçalama, diş ipi kullanımı gibi rutin diş temizliği uygulanmadığında bakteriler ağızda hızla çoğalır. Bu durum ağız kokusu, diş eti hastalıkları gibi sorunlarına yol açar. Ağız kokusunun diğer nedenleri ise şöyle sıralanabilir:

• Ağız kuruluğu: Tükürük, ağız kuruluğunu engelleyerek, ağzın temizlenmesine yardımcı olur. Tükürük üretilmediğinde ise ağız kokusu ortaya çıkabileceği gibi, sigara veya bazı ilaçlar da ağız kuruluğuna neden olabilir.
• Gıdalar: Tüketilen gıda parçaları dişlerin arasında birikip ağızda bakterileri artırır. Bu ise kötü kokuya zemin hazırlayabilir. Ayrıca sarımsak, soğan ve baharatlı bazı besinler de ağız kokusunu tetikleyebilir.
• Baş ve Boyun Kanserleri: Burun ve ağız arasında bulunan orofaringeal kanserin belirtilerinden biri de ağız kokusudur. Geç iyileşen yaralar, ağızda ağrı, yutma güçlüğü, kilo kaybı da bu kanserin belirtileri arasında yer alır.
• Reflü: Sindirim bozukluğu olan reflü rahatsızlığın seyrinde mide asidine bağlı kötü koku bu hastalığa sebep olur.
• Bademcik Taşları: Bademciklerde sıkışan besinler, bademcik taşı denilen kalsiyum birikintilerine dönüşür ve ağız kokusuna sebep olabilir.
• Diş Eti Hastalıkları: Diş etlerindeki kızarıklık, şişme ve kanama; diş eti iltihabı belirtilerindendir. Diş eti iltihabı ciddi ağız sorunlarına ve ağız kokusuna neden olabilir.
• Diyabet: Toplumda yaygın şekilde görülen kronik hastalıklardan biri olan diyabete (şeker) bağlı diş eti hastalıkları ve kötü ağız kokusunu geliştirebilir.
• Karaciğer ve Böbrek Hastalığı: Karaciğer ve böbrekler işlevini düzgün şekilde yerine getirdiğinde toksinler vücuttan süzülür. Ancak karaciğer veya böbrek hastalığı bulunan kişilerde bu toksik maddeler temizlenmez ve bu durum da ağız kokusuna neden olur.
• İlaç Tedavisi: Bazı ilaçlar kan dolaşımına katılıp ciğerlerle buluştuğunda içeriğindeki kimyasallar ağız kuruluğuna ve kötü kokuya neden olabilir. Kemoterapi tedavileri de ağız dokularında bozulmalara yol açabilir. Böyle tablolarda da kötü ağız kokusu yaşanabilir.
• Sigara: Tütün ürünlerinde yer alan kimyasallar solunum yolları ve akciğer dokularına zarar verdiği gibi ağız içi sorunların gelişim riskini artırarak, ağız kokusuna yol açabilir.
• Yetersiz Ağız Hijyeni: Düzenli bakım yapılmadığında ortaya çıkan ağız ve diş problemleriyle kötü ağız kokusu baş gösterebilir.
• Uzamış Açlık: Uzun süreli açlık halinde vücut yağ dokularını kullanır. Bu sırada ‘keton cisimleri’ diye bilinen maddelerin üretilmesinden dolayı kötü ağız kokusu görülebilir.
• Enfeksiyonlar: Çeşitli enfeksiyonlar, burun boşluğu, geniz, ağız içi dokular, dişler ve yutak gibi anatomik bölgeleri etkilediğinde bakteri sayısı artabilir. Böyle durumlarda kötü ağız kokusu ortaya çıkabilir.
• Solunum Yollarına Ait Problemler: Burun boşluğu, gırtlak veya daha alt solunum yollarında ortaya çıkan anatomik veya patolojik süreçlere bağlı gelişen rahatsızlıklarda kötü ağız kokusu görülebilir.

Ağız Kokusu Teşhis ve Tedavisi

Ağız kokusu teşhisi diş muayenesiyle başlar. Bunun için röntgen çekimi önerilebilir. Tedavi aşamasında ağız kokusunun altında yatan durumun belirlenmesi önemlidir. Bunun için öncelikle kişinin geçmiş hastalıklarına bakılır. Sorun diş eti hastalıklarıyla ilgiliyse diş hekimi bunun tedavisini sağlar.

Fakat diş hekimi nedenini bulamadığı durumlarda hastayı bir uzmana yönlendirebilir. Çeşitli kan tetkikleri ile hastalığın kaynağı tespit edilir.

Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?

Ağız hijyeni, günlük rutine bağlanarak nefesin temiz ve taze kokması sağlanabilir. Ağız hijyenini sağlamak şu kurallara dikkat edilmelidir:

• Günlük Diş Fırçalamak: Günde en az iki kez yemeklerden sonra, florür içeren bir diş macunu ile fırçalama yapmalıdır. Kötü kokuları azalmak için antibakteriyel özelliklere sahip diş macunları tercih edilebilir.
• Günde En Az Bir Kez Diş İpi Kullanmak: Gıdalar tüketildikten sonra diş ipi kullanılmalıdır. Böylece yemek artıkları ve plaklar dişlerden uzaklaştırılarak kötü nefes kontrol edilebilir.
• Dili Fırçalamak: Dişler gibi bakterileri barındıran dil de özenli bir şekilde fırçalanarak ağız kokusu azaltabilir. Ağız kuruluğu ve sigara kullanımı halinde dil daha fazla bakteri tutabilir. Böyle durumlarda özel bir dil kazıyıcı ve dış fırçası düşünülebilir.
• Takma Dişleri Veya Diş Cihazlarını Temizlemek: Diş hekiminin tavsiyeleri çerçevesinde günde en az bir iki kez köprü ve takma dişlerin temizliği yapılmalıdır.
• Ağız Kuruluğundan Kaçınmak: Ağzın gün içinde devamlı nemli tutulması gerekir. Bunun için daha fazla su tüketilmelidir. Ayrıca tütün ürünlerinden kaçınılmalıdır. Alkol ve alkolsüz içecekler ile kahve gibi daha kuru bir ağza yol açabilecek ürünlerin kullanımı sınırlandırılmalı. Şekersiz sakız çiğneyerek tükürükler uyarılabilir. Kronik ağız kuruluğu vakalarında mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
• Diyeti Düzenlemek: Soğan ve sarımsak gibi ağız kokusuna neden olabilecek besinlerden kaçınmak sorunun çözümüne katkı verebilir. Öte yandan yoğun şekerli gıdalar tüketmek de ağız kokusunu tetikleyebilir.
• Düzenli Olarak Yeni Bir Diş Fırçası Almak: Bu konuda üç dört ayda bir diş fırçasının değiştirilmesi yararlı olacaktır.
• Düzenli Diş Muayeneleri Yaptırtmak: Belli periyotlarda (6 ayda bir) dişlerin muayene edilmesi ihmal edilmemelidir.
• Bol meyve ve sebze tüketin.

Besinler Ağız Kokusunu Nasıl Etkiler?

Ağızda parçalanmaya başlayan besinler kana karışır ve solunan havayla akciğerlere taşınır. Sarımsak, soğan gibi güçlü kokulu besinler tüketildiğinde, diş fırçalama, diş ipi ve gargara ile bu kokunun bastırılması gerekebilir. Peynir, pastırma, bazı baharatlar, portakal suyu ve soda ağız kokusuna neden olabilecek en yaygın besinler arasındadır.